Od niepamiętnych czasów mądrość ludowa zakłada, że optymizm przynosi ludziom korzyści w stosunku do pesymizmu, zwłaszcza w odniesieniu do ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia fizycznego. Wiele z tych założeń uznaje się za pseudonaukowe, zakładając, że pozytywne nastawienie jest magicznym narzędziem do przezwyciężenia niekorzystnego zdarzenia, co głoszą liczne strony internetowe poświęcone wsparciu emocjonalnemu i linki w Internecie, które poruszają te kwestie bez żadnego naukowego oparcia. Ale co jest prawdą w tych teoriach?
Absolutnie fałszywe jest twierdzenie, że optymizm czy pozytywne nastawienie może wyleczyć chorobę o złym rokowaniu, choć prawdą jest, że w licznych badaniach stwierdza się, że optymizm może odgrywać rolę ochronną przed niektórymi zaburzeniami psychicznymi i fizycznymi, dlatego zajmuje się nim psychologia zdrowia. Ponadto kilka badań naukowych potwierdza, że optymizm odgrywa ważną rolę w zdrowiu, a nawet wspiera ideę, że zachęcanie do optymizmu mogłoby być jedną ze strategii promowania zdrowego stylu życia.
Z drugiej strony, wstępne wyniki metaanalizy opublikowanej przez konsorcjum międzynarodowych badaczy (Optimism Meta-Analytic Consortium), które znaleźliśmy w portalu http://faktyonline.pl, wskazują, że w celu poprawy radzenia sobie z codziennością skuteczniejsze może być zmniejszenie pesymizmu.
Choć istnieje wiele niuansów, gdybyśmy mieli krótko zdefiniować optymizm dyspozycyjny, powiedzielibyśmy, że jest on związany z oczekiwaniami, ze skłonnością osoby do wierzenia, że sprawy potoczą się dobrze. Psychologowie zaczęli używać tego terminu ponad trzydzieści lat temu na określenie tendencji jednostek do oczekiwania korzystnych rezultatów w swoim życiu, ale znając i przyjmując rzeczywistość, nie idealizując jej i nie wkładając w nią środków niezbędnych do osiągnięcia szczęśliwego zakończenia. Stwierdzono, że ta zmienna osobowościowa odgrywa istotną rolę w doświadczeniu człowieka, ponieważ wpływa korzystnie na dobrostan psychiczny i fizyczny, ale jej mechanizmy nie są jeszcze w pełni poznane. W rzeczywistości optymizm i pesymizm są obecne we wszystkich okolicznościach życia i uważa się, że osoba optymistyczna bardziej dąży do osiągnięcia swoich celów, stosując strategie radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Optymizm dyspozycyjny to stopień, w jakim ludzie wierzą, że w przyszłości pojawią się pozytywne wyniki, zarówno dla nich samych, jak i dla innych. Jest to tendencja elastyczna i w granicach rzeczywistości, czyli, idąc za popularnym powiedzeniem, chodzi o to, by widzieć szklankę do połowy pełną, a nie widzieć szklankę do połowy pustą.